Bir Görsel Mirasın İnşası
Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM), "İzmir Fotoğrafhanesi-Görsel Hafızanın İnşası (1840-1922)" başlıklı önemli bir sergiye ev sahipliği yapacak. 11 Aralık 2025 tarihinde kapılarını açacak olan sergi, İzmir'in zengin fotoğrafçılık tarihini anlatacak. Sergi, 13 Aralık 2026 tarihine kadar hafta içi 09.00-17.00, hafta sonu ise 10.00-17.00 saatleri arasında ziyaret edilebilecek. Pazartesi günleri ise kapalı olacak.
Küratörlük ve Koordinasyon
İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür, Sanat ve Sosyal İşler Dairesi'ne bağlı Kent Arşivi ve Müzeler Şube Müdürlüğü tarafından düzenlenen serginin küratörlüğünü Aybala Yentürk üstlenirken, proje genel koordinatörlüğünü Dr. Serhan Kemal Saygı yürütüyor.
İlk Kez Görülecek Hazineler
"İzmir Fotoğrafhanesi" sergisi, kentin görsel mirasını ilk kez bütüncül bir çerçevede ele almayı hedefliyor. Mert Rüstem, Nejat Yentürk, Ercüment Tahtakıran gibi koleksiyonerlerin yanı sıra Fabio Tito, Mark Giraud gibi isimlerin aile arşivlerinden ilk kez sergilenecek albüm ve fotoğraflar yer alacak. APİKAM'ın kendi koleksiyonlarından da bugüne kadar gün yüzüne çıkmamış fotoğraflar izleyiciyle buluşacak.
Fotoğrafın İzmir'deki İlk Adımları
Fotoğraf, icadından sadece üç ay sonra, 1840 yılının Şubat ayında Avrupalı gezginler aracılığıyla İzmir'e ulaştı. Gemilerin güvertelerinde gerçekleştirilen ilk dagerotip çekimleri, İzmir'in adını dünya fotoğraf tarihine kaydetti. Kent, bu erken dönemde bile uluslararası ilginin merkezi haline geldi.
Gündelik Yaşamın Panoraması
Sergi, sadece kent manzaralarını değil, gündelik yaşamın ritmini ve İzmirlilerin portrelerini de merkeze alıyor. Önemli bir bölüm, Sultan II. Abdülhamit Dönemi'nde hazırlanan ve büyük ölçüde İzmirli fotoğrafçıların eserlerinden oluşan Yıldız Albümleri'ne ayrılıyor.
Seyyahların Merceğindeki Şehir
Efes, Sardis gibi antik merkezlere yakınlığıyla arkeologlardan edebiyatçılara uzanan bir keşif geleneğini besleyen İzmir, fotoğrafın ilk döneminde de doğal bir odak noktasıydı. Sergi, Osmanlı'nın önemli liman kenti İzmir'in Batılı seyyahların gözde durağı olduğunu vurguluyor ve erken dönem 'turistik' manzara çekimlerine geniş yer veriyor.
Kayıp Hafızanın İzinde
Cumhuriyet öncesi İzmir fotoğrafçılığını araştırmak, yazılı kaynakların sınırlı olması ve 1922 Büyük İzmir Yangını'nın birçok fotoğrafhaneyi yok etmesi nedeniyle oldukça güç. Bu sergi, farklı arşiv ve koleksiyonlarda korunan yüzlerce fotoğrafı bir araya getirerek bu parçalı hafızayı yeniden inşa ediyor.
Çok Kültürlü Bir Gelenek
19. yüzyılda fotoğrafçılık mesleği İzmir'de ağırlıklı olarak gayrimüslimlerin elindeydi. Frenk, Rum ve Ermeni mahallelerinde yoğunlaşan stüdyolar, Avrupalıların yanı sıra İzmirli Levanten, Rum, Ermeni ve Yahudi fotoğrafçılar tarafından işletildi. Bu durum, kentin çok kültürlü bir görsel üretim kimliğini ortaya koyuyor.
Sergiden Kalıcı Bir Eser
Sergi hazırlık sürecinde yürütülen kapsamlı araştırmalar, İzmir'in 80 yılı aşkın fotoğrafçılık mirasını anlatan bir kitapta toplanacak. Bu çalışmanın alandaki önemli bir boşluğu dolduracağına inanılıyor.
